Yaşamın ana unsurlarından biri olan su, sadece canlıların temel bileşeni değil aynı zamanda bir yaşam ortamıdır. Bu nedenle ekosistem bütünlüğünün sağlanabilmesi için mevcut su kaynaklarının ve habitatsal özelliklerinin korunması gereklidir. Sucul ekosistemlerde sürdürülebilir yönetimin sağlanabilmesi sadece ülkemizin değil tüm dünyanın en önemli sorunlarından biridir. Bu yüzden, son yıllarda Su Çerçeve Direktifi (SÇD) doğrultusunda (Water Framework Directive-WFD) yüzey sularının ekolojik ve kimyasal durumlarının belirlenmesi ve izlenmesi çalışmaları önem kazanmıştır. Sucul ekosistemlerin bozulmasını önlemeyi, tüm yüzey sularını ekolojik ve kimyasal anlamda daha iyi kalite düzeyine getirmeyi ve kalitelerini korumayı amaçlayan Su Çerçeve Direktifi, Avrupa Birliği ülkeleri tarafından 2000 yılında kabul edilmiştir. SÇD hedeflerinden biri de ihtiyacı karşılayacak kadar suyun, her an kullanılabilir durumda olmasını düzenleyerek, su kaynaklarının sürekli kullanımını sağlamaktır. Su kalitesinin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan kimyasal analizler, su kütlesinin sadece ölçüm yapılan andaki (akut) durumunu belirlerken; biyolojik elementler bir flash bellek gibi görev yaparak, sucul ekosistemin belirli bir dönem öncesi maruz kaldığı etkileri yansıtması açısından büyük önem taşır.

SÇD’ye göre yüzey sularının biyolojik izlemesinde kalite unsurları olarak sucul flora (fitoplankton, makrofit, makroalg ve angiosperm) ve sucul fauna bileşenleri (bentik omurgasızlar ve balıklar) kullanılmaktadır. Ülkemizde SÇD doğrultusunda yüzey sularının biyolojik olarak izlenmesi çalışmalarına başlanılmış ve devam etmektedir.

Bu eğitim kapsamında yüzey sularında ekolojik kalite göstergeleri, biyolojik izleme ve süreçleri ile verilerin değerlendirilmesi konusunda eğitim verilecektir. Eğitim kapsamında katılımcılara sadece biyolojik izlemede kullanılan 5 biyolojik kalite unsuru ve önemi öğretilmeyecek aynı zamanda alanda örnekleme yapılması, örneklerin saklanması, teşhise hazırlanması ve elde edilen verilerin nasıl değerlendirileceğine de aşina olmaları sağlanacaktır. Eğitim süresince katılımcılar, yüzey sularını (akarsular, göller, kıyı ve geçiş suları), eko-biyolojik özelliklerini, yüzey sularındaki antropojenik baskı sonucu habitat bozulmalarını, yüzey sularının biyolojik izlenmesinde kullanılan beş ekolojik kalite göstergesini tanıyacak, biyolojik izleme süreçlerini (beş bileşenin örneklenmesi, saklanması, teşhise hazırlanması) öğrenecek, elde edilen verilerin transferini ve analiz edilmesini kavrayacaktır. Yüzey sularında ekolojik kalite göstergeleri ve biyolojik izleme süreçlerinin bilinmesi, biyolojik izleme ve analizi süreçlerine yönelik araştırma ve çalışmaların yapılabilmesini ve ayrıca konu ile ilgili proje önerilerinin geliştirilebilmesi için gerekli altyapıyı oluşturmaktadır. 

Bu eğitim projesi ile katılımcılar;

Yüzey suları olarak adlandırılan akarsular, göller, kıyı ve geçiş sularını tanıyacak,

Akarsu, göl, kıyı ve geçiş suyu ekosistemlerinin biyolojik ve ekolojik özelliklerini öğrenecek,

Sucul habitat tiplerini tanıyacak,

Yüzey sularındaki antropojenik baskı sonucu oluşan habitat bozulmalarını tanıyarak, ekosisteme ve içinde barındırdığı canlı bileşenlere zararını öğrenecek,

Su Çerçeve Direktifi (SÇD) doğrultusunda yüzey sularının ekolojik durumlarının belirlenmesi için nelerin gerekli olduğunu anlayacak,

Sucul ekosistemlerde ekolojik durum göstergesi olan beş biyolojik bileşeni kavrayacak,

Biyolojik izlemede kullanılan fitoplankton, makrofit, makroalg-angiosperm, balık ve zoobentik omurgasız gruplarını tanıyacak,

Bu grupların toplanmasında yapılması gereken işlem ve prosedürleri, toplanan örneklerin nasıl saklanması gerektiğini ve teşhise nasıl hazırlandığını öğrenecek,

Elde edilen biyolojik izleme verilerinin, ekolojik açıdan nasıl hesaplanacağını ve yorumlayabileceklerini öğreneceklerdir.

Katılımcılar bu eğitimde kazandıkları beceri ve bilgiler ile biyolojik izleme bileşenlerinden biri ve(ya) birkaçı hakkında araştırma yapabilme yetisini edineceklerdir.

Katılımcılar biyolojik izlemeler ile ilgili çalışmaları veya yazılmış makaleleri çok daha kolay ve hızlı anlayabileceklerdir. Bu bağlamda eğitim projesi katılımcıların hedeflerini belirlemede, kavramsal açıdan kendilerini geliştirmede ve araştırmaya yönelik strateji belirlemede daha etkin ve motivasyonlu olmalarına katkı sağlayacaktır.

Bu eğitimde öğretilecek olan yüzey sularındaki ekolojik kalite göstergeleri, biyolojik izleme süreçleri ve hesaplama yöntemleri, evrensel konular olduğundan katılımcılar bunları sadece kendi alanlarında değil aynı zamanda farklı disiplinler içinde de kullanabileceklerdir. Bu sebepten bu eğitim projesi katılımcıların diğer disiplinlerle daha fazla dirsek temasında olmasına katkı sağlayabilecek niteliktedir.

2019 I. Çağrı: “YÜZEY SULARINDA EKOLOJİK KALİTE ve BİYOLOJİK İZLEME SÜREÇLERİ” isimli bilimsel etkinliğimizin TÜBİTAK", 2237-A, Bilimsel Eğitim Etkinliklerini Destekleme Programı 2019/I. Çağrı dönemine başvurusu yapılmıştır.

• Etkinlik 20 kişilik katılımcı ile 1-8 Kasım 2019 tarihleri arasında, Antalya il sınırlarında gerçekleştirilecektir. Katılımcılar etkinliğin gerçekleşeceği otelde 2’şer kişilik odalarda konaklayacaklardır.
• Katılımcı, eğitmen ve yardımcı personellerden kesinlikle hiçbir harcama kalemi altında (konaklama, yemek, yol, teknik araç, kırtasiye, sertifika vb.) hiçbir ücret talep edilmeyecektir.
•  7 gün olarak öngörülen etkinlik süresince, hem teorik hem uygulama eğitimi verilecektir. Sucul ortamda uygulamalı örnekleme Manavgat Çayı üzerinde gerçekleştirilecektir. Uygulamalar sırasında kullanılacak olan her türlü ekipman Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Hidrobiyoloji Anabilim Dalı’nda mevcut olup etkinlikler boyunca kullanılabilecektir.